اینتل و دیگر تولیدکنندگان سخت‌افزار، همه‌ی تلاش خود را به‌کار می‌گیرند تا اطلاعات و مشخصات پردازنده‌ها هرچه بیشتر برای مصرف‌کننده‌ی نهایی قابل فهم باشد. به‌هرحال پردازنده‌ها روزبهروز در حال پیشرفته و پیچیده‌تر شدن هستند و باید اصولی برای معرفی ساده‌ی آن‌ها وجود داشته باشد. در نام هر پردازنده، تعدادی اعداد و حروف مشاهده می‌کنید که همگی معنای خاصی در توضیح مشخصات و قابلیت‌های آن ارائه می‌کنند. در ادامه‌ی این مطلب ، نحوه‌ی نامگذاری و علت استفاده هر حرف و عدد را در نام پردازنده‌ها بررسی می‌کنیم.
برند پردازنده‌های اینتل
پی از بررسی حروف و اعداد در نامگذاری پردازنده‌های اینتل، بهتر است برند پردازنده‌های این شرکت را مطالعه کنیم. برند اصلی پردازنده‌های اینتل با نام Core شناخته می‌شود که عموما با عبارت‌های i3، i5، i7 و در جدیدترین محصولات، i9 همراه است. در اکثر مواقع، هرچه عدد عبارت دوم بالاتر باشد، با پردازنده‌ی قدرتمندتری روبه‌رو هستیم. درنتیجه یک پردازنده‌ی Core i5 از یک نمونه‌ی Core i3 قوی‌تر خواهد بود. پردازنده‌های i3 را خانواده‌ی پایین‌رده، i5 را میان‌رده (با گستره‌ی امکانات وسیع؛ برخی از پردازنده‌های این خانواده به قابلیت‌های پیشرفته همچون هایپرتردینگ هم مجهز هستند) و i7 را حرفه‌ای می‌نامند.
مجموعه‌ی برندهای اینتل از سال‌ها پیش بدون تغییر ماند تا اینکه i9 معرفی شد. پردازنده‌های i9 را می‌توان قدرتمندترین و حرفه‌ای‌ترین محصولات تیم آبی دانست. اکنون و پس از معرفی این خانواده، اینتل تمام نیازهای پردازشی را در همه‌ی بازارها از دستگاه‌های قابل حمل تا دسکتاپ پوشش می‌دهد.
پردازنده‌های N3000 پنتیوم و سلرون
برند Core تنها برند پردازنده‌های اینتل در بازار قابل حمل نیست. مجموعه‌ای دیگر هم توسط این شرکت ساخته می‌شود که در انواع لپ‌تاپ، نوت‌بوک، کروم‌بوک، تبلت و غیره کاربرد دارد. پردازنده‌های سری پنتیوم (Pentium) مجموعه‌ای اقتصادی با قابلیت‌های محدود هستند که عموما قیمتی بسیار پایین‌تر از سری کور دارند. معماری پایه‌ای یا فرایند تولید در پردازنده‌های ارزان‌تر تفاوتی با نسخه‌های حرفه‌ای ندارد، بلکه تفاوت اصلی در تعداد هسته‌ها، حافظه‌ی کش و موارد دیگر دیده می‌شود. اینتل علاوه بر سری اقتصادی پنتیوم، مجموعه‌ی اقتصادی دیگری هم به‌نام سلرون دارد که برای دستگاه‌های موبایلی، نوت‌بوک‌ها و هرگونه سخت‌افزار قابل حمل با مشخصات سخت‌افزاری پایین ساخته می‌شوند.
پردازنده‌های پنتیوم و سلرون به‌نام خانواده‌ی N3000 هم شناخته می‌شوند. این پردازنده‌ها از معماری متفاوتی به‌نام Airmont بهره می‌برند و قدرت و کارایی پایین‌تری در پردازش‌های اصلی و گرافیکی دارند. لپ‌تاپ‌های بسیار ارزان‌قیمت و ابتدایی عموما به پردازنده‌های این خانواده مجهز هستند. در برخی موارد اگر پردازنده‌ی سری N3000 با حافظه‌ی رم قابل‌توجه ترکیب شود، کارایی مناسبی ارائه خواهد داد.
برندهای دیگر پردازنده موبایل اینتل
پردازنده‌های اتم (Atom) اینتل، مجموعه‌ی دیگری از محصولات مخصوص دستگاه‌های قابل‌حمل هستند که در مجموعه‌ی وسیعی از محصولات دیده می‌شوند. این پردازنده‌ها ابتدا به‌صورت اختصاصی برای لپ‌تاپ‌های بسیار نازک طراحی شدند. امروزه پردازنده‌های اتم در تمامی محصولاتی دیده می‌شوند که نیاز به عمر باتری بالا دارند. پردازنده‌های اتم در انواع نوت‌بوک و کروم‌بوک و تبلت و سیستمهای امبدد و دستگاه‌های IoT کاربرد دارند.
برند دیگر پردازنده‌های اینتل، زئون (Xeon) نام دارد که در سرورها، ورک‌استیشن‌ها و سیستمهای نهاده (Embedded) استفاده می‌شوند. پردازنده‌های اینتل زئون، سیستم نامگذاری متفاوتی با پردازنده‌های کور دارند. اگرچه آن‌ها هم از معماری مشابهی بهره می‌برند، اما برای کارایی بهتر در محیط سرور، بهینه‌سازی‌های قابل‌توجهی روی سری زئون انجام می‌شود. به‌عنوان مثال، یک پردازنده‌ی زئون و یک پردازنده‌ی کور شاید با قیمت مشابه، تفاوت‌هایی در تعداد هسته و سرعت کلاک داشته باشند. به‌عنوان مثال، پردازنده‌ی سری زئون با همان معماری، هسته‌های بیشتر و سرعت کلاک پایین‌تر دارد که برای کاربردهای مخصوص سرور، بهتر به‌نظر می‌رسد.
آخرین نسخه از پردازنده‌های سری کور اینتل، نامگذاری مشابه و ساختارمندی دارند. همه‌ی پردازنده‌های دیگر شرکت، نامگذاری و سیستم برندینگ متفاوتی دارند. درنتیجه در ادامه‌ی مطلب، تنها سیستم نامگذاری پردازنده‌های سری کور را بررسی می‌کنیم.
نقش اعداد در نامگذاری پردازنده
تمامی پردازنده‌های خانواده‌ی کور، سیستم نامگذاری یکسانی دارند. ابتدا عبارت Core به‌همراه برند پردازنده (i3 یا i5 یا موارد دیگر) و سپس عدد مربوط به پردازنده و درنهایت پسوند آن دیده می‌شود. به‌عنوان مثال، عدد پردازنده در Core i9-9980HK، همان 9980 است که پیش از HK می‌بینیم. عدد هر پردازنده، اطلاعاتی را پیرامون قدرت پردازشی یا همان کارایی آن نشان می‌دهد. رقم اول، نسل پردازنده را نشان می‌دهد؛ درنتیجه در مثال کنونی با یک پردازنده‌ی نسل نهمی روبه‌رو هستیم. پردازنده‌های نسل دهمی تیم آبی هم به‌زودی به بازار ارائه می‌شوند که نامگذاری آن‌ها به 10xxx تغییر خواهد کرد. سه رقم بعدی، رتبه‌بندی پردازنده را از لحاظ کارایی نسبت به مدل‌های دیگر نشان می‌دهد. هرچه عدد بالاتر باشد، با پردازنده‌ی حرفه‌ای تری روبه‌رو هستیم. در این مثال، 9980 بهترین و قوی‌ترین پردازنده در دسته‌ی مصرف‌کننده محسوب می‌شود.
چند نکته‌ی استثنا در عددگذاری پردازنده‌های اینتل وجود دارد. اولین نسل از پردازنده‌های سری کور، عددی برای نمایش نسل نداشتند. درنتیجه آن‌ها تنها سه رقم در نام خود داشتند تا از یکدیگر متمایز شوند. به‌عنوان مثال، Core i3-330M از محصولات نسل اول خانواده‌ی کور بود.
استثناء دیگر در عددگذاری پردازنده‌ها، نمونه‌هایی با اعداد فرد هستند. به‌عنوان مثال، Core i7-7567U یک پردازنده‌ی دوهسته‌ای با ولتاژ مصرفی پایین است که با دیگر محصولات سری Core i7-7xxx تفاوت دارد. همچنین پردازنده‌ی Core i7-7Y75 هم یک استثنا محسوب می‌شود که به‌جای یک عدد سه‌رقمی، یک حرف در میان عددگذاری آن وجود دارد. پردازنده‌های کور که حرف Y در میان بخش عددی آن‌ها دیده می‌شود، کم‌مصرف‌ترین سری پردازنده و عموما کم‌توان‌ترین در دسته‌ی خود هستند.
همان‌طور که در مثال‌های بالا دیدید، توجه به اعداد در نامگذاری پردازنده‌های اینتل، اطلاعات مناسبی را از قدرت پردازشی آن‌ها در اختیار ما قرار می‌دهد. درواقع وقتی تمامی بخش‌های دیگر دو پردازنده با هم یکسان باشند (نسل و سری و موارد دیگر)، اعداد فاکتورهای خوبی برای مقایسه‌ی قدرت پردازشی خواهند بود. به‌عنوان مثال در مقایسه‌ی دو لپ‌تاپ با پردازنده‌های Core i5-8500 و Core i5-8300 می‌دانیم که محصول اول، قدرت پردازشی بیشتری دارد.
معنی پسوندها در نامگذاری پردازنده اینتل
پسوند نامگذاری در پردازنده‌های اینتل، بخش مهم و تعیین‌کننده‌ای در تمایز محصولات است. پسوندی که نام پردازنده‌ها می‌بینید، اطلاعات مناسبی از کاربرد پردازنده در اختیار شما قرار می‌دهد. اگرچه اینتل از اعداد در نامگذاری پردازنده‌ها استفاده می‌کند تا به‌‌توان به‌خوبی آن‌ها را در مجموعه‌ی خانواده‌ی محصولات شناسایی کرد، همه‌ی پردازنده‌ها به‌راحتی قابل تمایز نیستند. به‌عنوان مثال می‌توان ادعا کرد که یک پردازنده‌ی چهار هسته‌ای، برتری‌هایی نسبت به نسخه‌ی دوهسته‌ای خواهد داشت. ازطرفی در پردازنده‌های مخصوص دستگاه‌های قابل حمل یا سیستمهای نهاده، باید علامتی برای تمایز داشته باشیم. دراینجا اهمیت پسوندها خود را نشان می‌دهد.
پسوند پردازنده‌های اینتل در تمامی نسل‌ها معنای یکسانی دارد. البته همه‌ی پسوندها در همه‌ی نسل‌های پردازنده دیده نمی‌شوند. در فهرست زیر، تمامی پسوندهای موجود را توضیح داده‌ایم.
- K: آنلاک بودن پردازنده را نشان می‌دهد. به‌بیان دیگر مصرف‌کننده می‌تواند پردازنده با پسوند K را اورکلاک کند.
- U: نشان‌دهنده‌ی مصرف پایین پردازنده است. این محصولات اغلب در دستگاه‌های قابل‌حمل دیده می‌شوند.
- H و HK و HQ: پسوندهایی هستند که مخصوص پردازنده‌های قابل‌حمل تعریف شده‌اند. پسوند H، به‌معنای قدرت پردازشی گرافیکی بالا (High) است. پسوند HK همین برتری را با قابلیت اورکلاک ترکیب می‌کند و HQ یعنی پردازنده‌ای با قدرت گرافیکی بالا و چهار هسته (Quad Core) روبه‌رو هستیم.
- B: پسوند جدیدی که از نسل هشتم به پردازنده‌های اینتل افزوده شد. پردازنده‌های سری B عملکردی بسیار مشابه با نمونه‌های دسکتاپ دارند و نامگذاری آن‌ها نیز شبیه است. البته معماری آن‌ها کمی با هم تفاوت دارد.
- HF: این پردازنده‌های دسته‌ی قابل‌حمل، مشخصات فنی بسیار قوی دارند، اما مجهز به واحد پردازش گرافیکی نیستند.
- Y: پردازنده‌های موبایل Y مصرف برق بسیار پایینی دارند. البته آن‌ها با استفاده از تنظیمات Max Turbo Frequency، سرعت کلاک قابل‌توجهی را ارائه می‌کنند.
- M: پسوند M، عموما در نسل‌های گوناگون برای نشان دادن موبایل بودن پردازنده استفاده می‌شود. درحال‌حاضر تنها آن را در پردازنده‌های سری زئون با قدرت بالا و مخصوص ورک‌استیشن‌های قابل‌حمل می‌بنیم. مانند Xeon E-2286M.
اطلاعات درباره‌ی پسوندهای موجود در نامگذاری پردازنده‌های اینتل، جزئیات مناسبی را از مشخصات عملکردی پردازنده در اختیار شما قرار می‌دهد.
مقایسه نسل‌های گوناگون پردازنده‌های اینتل
برای مقایسه و بررسی لپ‌تاپ یا هر دستگاه پرتابل دیگر مجهز به پردازنده‌ی اینتل، چند مرحله را به ترتیب انجام دهید. ابتدا نسل پردازنده را بررسی کنید. سپس به سراغ عدد پردازنده بروید و اولین رقم را بخوانید. مطمئن شوید که پردازنده متعلق به همان نسلی باشد که می‌خواهید. درنهایت هم پسوند را بررسی کنید تا از لحاظ مصرف نیرو و قدرت پردازشی، انتخاب مناسبی داشته باشید.
مراحل بالا، تقریبا تمامی اطلاعات موردنیاز از یک پردازنده‌ی دسته‌ی قابل‌حمل را در اختیار شما قرار می‌دهند. وقتی اعداد و حروف موجود در نامگذاری پردازنده‌ها را درک کنید، انتخاب سریع بین آن‌ها دشوار نخواهد بود. درنهایت باید امیدوار باشیم که تیم آبی همین روند و استاندارد ثابت را برای محصولات آتی خود نیز رعایت کند.
